کاشمر دیار ارادت به بانوی دو عالم

حضرت زهرا (س) بالاترین و با ارزش‌ترین زنی است که در عالم بشریت می‌شناسیم . ایشان همراه آسیه ، مریم و خدیجه،برترین زن‌های جهان هستند. ایام فاطمیه جمعاً شش روز؛ سه روز در ماه جمادی الاول و سه روز در ماه جمادی الثانی می باشد، میان علمای شیعه، دو تاریخ؛ یکی هفتاد و پنج روز بعد از رحلت پیامبر (ص) و دیگری نود و پنج روز مشهور و مقبول است. با توجه به رحلت پیامبر اسلام (ص) در بیست و هشتم صفر، بنا به روایت هفتاد و پنج روز، در مورخة سیزدهم تا پانزدهم جمادی الأوّل ، شهادت حضرت زهرا(س) است، این ایام را فاطمیة اوّل می‌‏خوانند. اما بنا به روایت نود و پنج روز، شهادت حضرت(س) در سوم تا پنجم جمادی الثانی است و این ایام را فاطمیة دوم می‌‏خوانند.

ظاهراً علت اینکه سه روز در هر ماه بعنوان روز شهادت آن حضرت(س) معرفی شده است به این دلیل است که این احتمال وجود دارد که ماه‏های قمری از رحلت پیامبر(ص) تا شهادت حضرت زهرا(س)، 29روز بوده باشند، حال آنکه در صورت کامل بودن ماه‏های قبل، روز شهادت 13جمادی الاول و یا سوم جمادی الثانی خواهد بود. چرا که طبق تقویم، حداکثر سه ماه قمری 29 روزه و حداکثر 4 ماه قمری 30 روزه می‏توانند پشت سر هم قرار گیرند. اما در عرف به دهه دوم جمادی الاول از دهم تا بیستم جمادی الاول که بنابر قول 75روز، شهادت آن بانوی بزرگوار در آن واقع شده است دهه فاطمیه اول و به دهه اول جمادی الثانی از اول تا دهم جمادی الثانی، که طبق قول 95روز، شهادت حضرت زهرا (س) در آن واقع شده است،دهه فاطمیه دوم گفته می‏شود.

حجت الاسلام ادیب یزدی، از واعظان مشهور تهران، در بیان اهمیت توجه به دهه فاطمیه این خاطره‏ را از رهبر فرزانه انقلاب اسلامی بیان می‏کند:« یادم می‏آید یک روز در محضر رهبر عالیقدر انقلاب بودم، یکی از آقایان سوال کرد درباره شهادت حضرت فاطمه(س) بالاخره 75 روز بعد از رحلت صحیح است یا 95؟ رهبر عالیقدر پاسخ واقعا ًحکیمانه‏ای دادند و فرمودند؛ برای شما چه فرقی می‏کند کدامیک صحیح باشد خداوند خواست که مردم بیشتر به یاد مادر ما باشند و بیشتر برای مادر ما عزاداری و بیان فضائل ایشان را بکنند»

هر دو دهه مذکور حال و هوایی خاص در دیار مذهبی و ولایتمدار کاشمر دارد. کاشمر به عنوان قم ثانی و نجف اصغر دیار ارادت به ائمه اطهار(ه) و ام الائمه (س) است. در این ایام شاهد اهتمام اهالی به برگزاری انواع مجالس روضه‏خوانی و مرثیه سرایی و آیین‏های مختلف بزرگداشت بانوی دو عالم هستیم. هدف از تشکیل چنین مجالسی فهم و نشر فرهنگ فاطمی می‏باشد . این موضوع اختصاص به ایام فاطمیه اول یا دوم ندارد و ما باید به امید روزهایی تلاش کنیم که همه ایام ما علوی، فاطمی، حسینی شوند.

اهالی دارالمومنین کاشمر علاقه قلبی ویژه‌ای به حضرت فاطمه (س) دارتد و به یاد و نام این بانوی بهشتی بانی مراسم مختلف می‏شوند. نام و القاب حضرت زهرا (س) جایگاهی خاص در نامگذاری دختران این دیار دارد. در کاشمر باور بر آن است که همه عزاداری‏ها و بخصوص عزاداری برای بانو زهرا (س) یک زمینه‏سازی است برای اینکه یک محب اهل بیت (ع) بهتر بتواند در مسیر جلب رضایت و سیره ایشان حرکت کند. سفره‏های نذری ویژه این ایام یکی از جلوه‏های ارادت اهالی منطقه به ساحت بانوی دو عالم است.

اهالی کاشمر ارادتی خاص به حضرت فاطمه الزهرا(س) به عنوان ام‌النبی دارند.  توسل به حضرت فاطمه(س) معمولاً از طریق نذر و دادن نذرهایی مانند انداختن سفره به همراه خطبه‌خوانی آن حضرت، پختن آش و حلوای نذری و خیرات کردن خرما در راه خدا و به نام ایشان صورت می‌پذیرد. سفره‌اندازی علاوه بر حفظ و صیانت مواریث فرهنگی و مذهبی، ضامن بقای خانواده مسلمان و معتقدان به اهل بیت(ع) گردیده است. انداختن سفره حضرت فاطمه(س) معمولاً زمان معین و مشخصی ندارد و آن را در هر روز از سال و در هر موقع از روز می‌توان انداخت. سفره حضرت فاطمه(س) یک سفره پارچه‌ای سفید است که در میان اتاقی در خانه می‌گسترند و اسباب و خوراکی‌ها را روی آن می‌چینند.

خوراکی‌های نذری را صاحب سفره، خود به تنهایی یا با مشارکت زنان حاجت‌مند و نذردار دیگر فراهم می‌کند. مشارکت مردم در انداختن سفره به این‌گونه است که هرکس هر نوع خوراکی را که نذر کرده است، تهیه می‌کند و به صاحب سفره می‌دهد که در سفره‌اش بگذارد. یکی از شرایط بنیادی در آیین سفره‌های نذری به خصوص سفره حضرت زهرا(س) حلال بودن اسباب و خوراکی‌های سفره و پولی که این اسباب و خوراکی‌ها با آن فراهم می‌شود، می‌باشد.

برخی برای فراهم کردن مواد خوراکی‌های نذری سفره، دوشیزگان نابالغی را که فاطمه نامیده می‌شوند و در پندار عامه پاک و معصوم انگاشته می‌شوند، برمی‌گزینند. از آداب سفره حضرت زهرا(س) نماز و دعاست، نماز سفره، دو رکعت نماز حاجت است که آن را صاحب سفره و زنان که حاجت دارند روی سجاده و در پای سفره می‌خوانند. در پایان مراسم سفره‌اندازی ، صاحب سفره با استفاده از حبوبات و مایحتاجی که جمع‌آوری کرده، آشی طبخ می‌نماید و آن را بین حضار و نیز همسایگان تقسیم می‌کند. هرکس به نیت شفا و نیز برآوردن حاجات خود آش را تناول می‌کند و همگان بر این عقیده‌اند که فاطمه زهرا(س) شفاعت آنها را خواهد کرد و حاجتشان برآورده خواهد گردید.

همه می‏دانیم که کاشمر مفتخر به دارا بودن بزرگ‏ترین موقوفه حضرت زهرا (س) در استان است. موقوفه امین التجار، بیش از یک قرن قدمت دارد. این موقوفه در سال 1348هجری قمری طبق وصیت حاج سید مهدی حسینی تاجر نامدار منطقه ملقب به امین‏التجار ، توسط فرزند ارشد مرحوم و با نیت عزاداری ایام فاطمیه(س) ثبت شد.  حدود 132 سال پیش مرحوم امین التجار ملکی شامل 24 ساعت آب و زمین در روستای جردوی را وقف کرد و هر سال به مدت 10 شب روضه حضرت زهرا(س) را برپا و حاضران که حدوداً 50 نفر بودند را اطعام می‏کرد.

در اواخر عمر، امین التجار که عازم سفر کربلا بود به پسرش آقا میرزا بزرگ توحیدی گفت دوست دارم پس از سفر کربلا کاروانسرا و مغازه‏ها را وقف حضرت زهرا (س) کنم. این ملک شامل 67 رقبه است. برآورد قیمت این ملک در سال 1388 حدود 90 میلیارد تومان بوده است. در جای جای شهرستان کاشمر نام و نشان حضرت زهرا (س) مشهود است. دو دهه فاطمیه بهانه مطلوبی برای عرض ارادت دوستداران اهل‏بیت عصمت و طهارت به ساحت مقدس این بانوی دو عالم است

نوشته شده توسط حمید رضا بی تقصیر فدافن